میزان تمایل به مهاجرت و علل آن در پزشکان ایرانی

مقدمه: مهاجرت نیروهای نخبه علمی و فرم تشدید یافته آن که از آن به عنوان فرار مغزها یاد می شود پدیده ای شناخته شده در کشورهای درحال توسعه است. این مهاجرت در گروه فارغ التحصیلان پزشکی می تواند عوارض زیادی را برای ساختار خدمات بهداشتی هر کشوری ایجاد کند. کشور ما در سال های اخیر با امواج گسترده فرار مغزها چه در حوزه متخصصین علوم پزشکی و چه در سایر حوزه ها روبه رو بوده است. این مطالعه با هدف بررسی میزان تمایل پزشکان به مهاجرت و عوامل مرتبط با آن پرداخته است. روش کار: مطالعه به صورت پیمایش پستی بر روی نمونه ای تصادفی از پزشکان ثبت شده در نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران شامل 5482 نفر انجام گردید. پرسش نامه ای حاوی سوؤالاتی در مورد تمایل به مهاجرت و علل آن برای پزشکان فرستاده شد و نتایج حاصل از 2789 پرسش نامه پرشده ، مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج: متوسط تمایل به مهاجرت در مقیاس صفر تا صد در بین پزشکان ایرانی 3/53 می باشد (دامنه اطمینان 95% :9/51 تا 7/54). این تمایل در مردان و زنان اندکی متفاوت است (6/54 در مردان و 0/50 در زنان) و در افراد مجرد بیش تراز افراد متاهل می باشد (8/61 در مجردها و 0/51 در متاهل ها). مهم ترین عوامل زمینه ساز این تمایل از نظر پزشکان درآمد کم مشاغل پزشکی، درآمد ناکافی و هزینه و تورم زیاد، وجود تبعیض های موجود در جامعه، نیاز به پیشرفت شغلی، و فقدان یا کم بود امکانات رفاهی بوده است. پزشکان ایرانی امکان مهاجرت خود در مقیاس صفر تا صد به طور متوسط 85/30 اعلام نموده اند (دامنه اطمینان 95% :52/30 تا 18/31). ایشان موانع اصلی در راه مهاجرت خود را مشکلات مالی، مسایل خانوادگی، و مشکلات موجود در کشورهای مقصد عنوان کرده اند. نتیجه گیری: بیش از نیمی از پزشکان ایرانی تمایل بیش تراز متوسطی به مهاجرت از کشوردارند. این تمایل به مشکلات مالی، شغلی، و اجتماعی مربوط می شود.